Mijn moeder is er één van Klaas Hoekman en Ester Romkes. Opa Klaas Hoekman op zijn beurt is een zoon van Albert Hoekman. De vader van Albert heette Lucas en kwam vanuit Drente naar Urk toe. Over deze Lucas en zijn zijn voorgeslacht, wil ik het nu graag hebben: mijn Drente roots dus.

Om dit uit te zoeken heb je archieven nodig. In dit geval het Drents archief. Gelukkig is deze te raadplegen via een handige website. Helaas gaat de burgelijke maar terug tot 1811 en is er niet één overzichtelijk kerkboekje waarin alles is opgeschreven. Spitten dus.

Lucas Hoekman (1829)

Van Lucas Hoekman vind ik vrij vlot een aangifte van zijn geboorte. Lucas werd geboren op 08 april 1829. Waarom kwam Lucas naar Urk? Wie was hij?

Aan de hand van zijn geboorte aangifte vind ik ook gemakkelijk de namen van vader en moeder; Albert Hoekman en Hendrikje Vos. Op de aangifte kun je lezen dat vader 42 was en moeder 37. Vader moet dus in 1786 of 1787 zijn geboren, moeder in 1792 of 1791.

Wanneer ik tussen 1811 en 1829 zoek op Albert Hoekman als aangever van geboortes, kom ik te weten dat Lucas de jongste uit een gezin van zes was, hem gingen voor; broer Hendrik (1811), zus Hilligje (1815), zus Grietje (1818), broer Jannes (1821), broer Jan Eitink (1825).

Het leven van Lucas op Urk

Hoe kwam Lucas naar Urk? Vanuit familieverhalen is overgeleverd dat hij via een vrachtschip naar Urk kwam. Hij zou een wees zijn geweest. Dat laatste klopt in ieder geval.

Lucas ontpopte zich tot een ware duizendpoot. Hij was bakker,gemeenteontvanger en bestierde een ansjoviszouterij. Alsof dat nog niet genoeg was, hij runde ook het postkantoor vanuit Wijk 4-112. Poststukken bracht hij zelf rond, al zal hij daar vast hulp bij gehad hebben van zijn vrouw, Jannetje Weerstand. Vlak na hun huwelijk verhuisde het stel naar Enkhuizen, daar werd dochter Marretje geboren. Een jaar later kwamen ze weer terug naar Urk. Rampspoed bleef ze niet bespaard, het stel verloor vier kinderen. Naast Marretje bereiken ook de kinderen Albert Hoekman en Hendrikje de volwassenleeftijd. Deze Albert is dus de vader van mijn opa, Klaas Hoekman.

Lucas verdiende zijn eigen artikel. Nu gaan we eerst opzoek naar de vader van Lucas, ook een Albert Hoekman.

Albert Hoekman

Albert was molenaar van beroep, dit leren we ook van de geboorteaangifte van Lucas. Albert is geboren voor 1811 en dan wordt het zoeken iets lastiger. Ik begin met het zoeken naar de sterfdatum van Albert. Deze moet na 1829 hebben plaatsgevonden.

Overlijdensaktes

Albert blijkt op 23 oktober 1833 te zijn overleden. Zoontje Lucas was toen dus vier-en-half jaar oud. In het archief staan de ouders van Albert bij naam genoemd; Hendrik Egberts Hoekman en Grietje Alberts Eitinge (is Albert vernoemd naar zijn opa aan moeders kant van de familie?). De geboortedatum van Albert is niet ingevuld.

De sterfdatum van Lucas’ moeder Hendrikje is 25 maart 1839, Lucas was net geen tien jaar oud. Hendrikje blijkt na het overlijden van Lucas opnieuw te zijn getrouwd met ene Roelof Speelman (beide 46, 1837). Albert wordt vermeld met zijn patroniem, Albert Hendriks Hoekman. Dit komt overeen met de voornaam die we eerder vonden.

Wanneer geboren?

Het vinden van een geboortedatum van Albert blijkt lastiger. Zoeken dus naar een kind geboren rond 1787 met de naam Albert en een vader die Hendrik heet en/of een moeder Grietje. Ik zoek tussen 1780 en 1790 naar een Grietje die in die tijd moeder is geworden, ik stuit alleen op Zwaantje (08 – november 1789). Bij de vader wordt Hendrik nu Hindrik Egberts genoemd. Zwaantje kan een jonger zusje van Albert zijn geweest. Van de geboortedatum van Albert echter geen spoor. Wel weet ik nu dat op Hendrik zoeken alleen niet genoeg is, Hindrik is ook een geldige zoekterm.

Uiteindelijk ga ik zoeken op alle kinderen die Albert genoemd zijn en tussen 1785 en 1788 geboren/gedoopt zijn. Ik stuit op een Albert die gedoopt is op 24 september 1786 in Zuid-Sleen. Zijn ouders zijn: Hindrik Egbers en Grietjen Albers. Albert zou dan vernoemd kunnen zijn naar grootvader aan moederszijde van de familie.

Tante Echtbertje

In 1874 overlijdt Egbertien Hoekman in Sleen op de leeftijd van 77 jaar. Zij was dochter van Hendrik Egberts en Grietje Albers. Was zij een tante van Lucas? Zij lijkt gedoopt te zijn als Echtbertje op 20-11-1796 (geboren 11-11) in Sleen. Zij trouwt als Echtbertje Hendriks op 02-01-1822.

Hendrikje Vos

Een geboortedatum van Alberts vrouw, Hendrikje Vos, is ook lastig. Op haar overlijdensakte staat naar ik meen 1792, maar heb moeite het handschrift te ontrafelen. Klik op het plaatje hiernaast en help me. Haar vader heette Jannes Vos en haar moeder Hillegien (achternaam voor mij onleesbaar). Zij is volgens deze akte geboren in Westerbork. Op zoek dus naar een Hendrikje die rond 1792 is geboren in Westerbork. Ik stuit eerst op de akte van Hinderkijn, dochter van Jannes Vos en Hillegijn Jansen (tweede deel achternaam voor mij onleesbaar) en later op een doopcertificaat. 29 april 1792 wordt Hinderkijn het dochtertje van Jannes Vos en Hillegijn Jansen van Eursinge gedoopt in Westerbork. Geboren den 23, staat er nog bij.

Trouwdatum?

Een trouwdatum van Albert en Hendrikje kom ik in eerste instantie nergens tegen. Pas wanneer ik ga zoeken op een Albert die tussen 1805 en 1811 getrouwd is, kom ik aan de hand van de patroniemen (Hendriks en Jans) iets tegen. Een proclamatie van een huwelijk, Albert Hendriks J:M: van Westerbork is door den echtvereenigt met Henderikje Jans J:D: van Westerbork op de vierde van de slagtmaand in 1810. 4 november 1810 lijkt me dus de trouwdatum van het stel. J:M: en J:D: staat voor Jongeman en Jongedochter, een aanduiding dat ze niet eerder getrouwd zijn geweest.

Molenaar

Van Albert is dus alleen bekend dat hij molenaar van beroep is geweest. Van oudste zoon Hendrik weten we dat in 1838 op zijn trouwakte staat dat hij molenaarsknecht is. Volgens de Historische Vereniging Beilen vermeldt het kadaster in 1832 dat Albert Hoekman de eigenaar van de molen is. Albert overlijdt echter een jaar later. Wanneer in 1866 een zoon van Hendrik, Jan, trouwt, staat bij het beroep van Hendrik arbeider.

Lucas’ opa Hendrik Egberts

Dochter Zwaantje was geboren in Sleen. Als ik zoek op Hindrik Egbert in Sleen vind ik de geboorte van Zwaantje, een aanslag van de belasting (Hindrik heeft twee paarden en is herbergier) en een datum van overlijden; 12 december 1801. Ik kom echter ook een Hendrik Egbers tegen die op 20 april 1808 is overleden in Norg. Deze is echter rond de tijd van overlijden ongeveer 70 jaar. Denk het dus onwaarschijnlijk dat hij in 1786 nog een zoon heeft gekregen.

Ik zoek op een Hendrik Egberts die in de 18de eeuw geboren is, er komt maar één resultaat naar boven: 27 maart 1740, in twee verschillende registers. In beide gevallen wordt geen moeder genoemd, wel een vader; Egbert Hendriks. Het gaat om het doopregister van Kolder- en Dinxterveen. De ene lijkt een nette kopie van het orgineel. Kolder- en Dinxterveen ligt bij Meppel, Sleen bij Emmen. Wijster er ergens tussenin. De familie verhuisde dus een paar maal. Dit maakt het zoeken wel lastiger. Dan was het met de Barends-tak toch gemakkelijker, zij bleven ‘gewoon’ op Urk wonen. Ook heb ik helemaal geen zekerheid dat Hendrik Egberts geboren in 1740 dezelfde is als de in 1801 overleden Hindrik Egberts.

Tijdens het grasduinen kom ik weer een andere spelling van de naam Hendrik tegen, Hinderk. Dat levert me de geboorte van Janna op, nog een zusje voor Albert? 2 juli 1792 is haar geboortedatum.

Doodspoor

Zoveel onderzekerheid, daar kan ik niet zoveel mee. Voor mij houdt de zoektocht hier op. Wellicht dat iemand anders het Drents Archief beter weet te benutten dan ik. Als dat het geval is, dan mag je me natuurlijk altijd een berichtje sturen met je bevindingen. Ik ben benieuwd naar de geboortedatum van Albert. Als zijn vader inderdaad in 1740 is geboren, dan was vader bij de geboorte van zijn zoon 47. Ik schat de kans dan groot dat Albert uit een tweede huwelijk van zijn vader is voortgekomen. Dat maakt het zoeken niet gemakkelijker.

Losse eindjes

Een zoektocht naar Egbert Hendriks levert me nog een eventuele zus van Hendriks Egberts op: Hillighjen. Omdat Lucas Hoekman een zus Hilligje had, schat ik de kans groot dat het hier om verre familie gaat. Deze Hilligje (1730) is dan waarschijnlijk een vroeg overleden zus geweest. Ik kom een huwelijk tegen tussen Hendrik Egberts en ene Grietjen Derks. Zou deze Grietjen verwant met de Grietjes uit onze familie zijn? Is deze Michiel (1743) een jonger broertje van Hendrik Egberts? En wellicht deze Jan (1745) ook? Gezien de Jan en Jannes, broers van Lucas Hoekman, niet onaannemelijk. Jan had trouwens een tweelingzus Anna. Grietjen Egberts moet dan de jongste telg uit het gezin zijn geweest. Vernoemd naar moeder?

Hoekman

Zoek je op Drents Archief op Hoekman in de Doop, Trouw en Begraafregisters dan kom je als eerste een geboorte tegen van ene G… (onduidelijk) Hoekman. Zijn vader heette H.. W.. Kamerling en zijn moeder Jantjen Hoekman. Het is gedateerd op 01 oktober 1698. Op precies dezelfde dag wordt ook Ja.. (onduidelijk) Hoekman geboren. Zijn vader heet Engbert Hoekman en zijn moeder Hillechjen Jans. Beide geboortes zijn geregistreerd in Hoogeveen. Waren Jantjen en Engebert broers en zussen van elkaar en kregen ze op dezelfde dag een baby? Wellicht dat het een idee is om het spoor de andere kant op eens te volgen, al denk ik niet dat het veel oplevert.

Het lijkt erop dat Lucas’s vader de naam Hoekman is gaan gebruiken, waarom is niet duidelijk (het gebeurt in de tijd dat alle Nederlands een achternaam moeten kiezen). Zijn opa heette nog Hendrik Egberts en ook zijn tante gaat als Echtbertje Hendriks door het leven, maar wordt wel begraven als Egbertien Hoekman. Op de overlijdensakte van Albert Hoekman staat bij de naam van zijn vader Hendrik Egberts Hoekman. Is dat overgenomen van Alberts achternaam? Of stond Lucas’ grootvader Hendrik ook al bekend als Hoekman?

Wat ik niet heb kunnen achterhalen is een link tussen de Urker Hoekmannen en die uit Genemuiden. Ik hoorde wel verhalen dat ze elkaar verre neven noemden, maar ik denk niet dat dit gestoeld was op een werkelijke verbinding, maar gewoon op het toeval dat ze dezelfde achternaam hadden.

Lucas

Als we de regels van vernoemen volgen, dan zou de Lucas Hoekman die naar Urk kwam vernoemd moeten zijn naar een oom aan moeders kant van de familie. Immers, broer Hendrik is vernoemd naar opa aan vaders kant, zus Hillegje naar oma aan moeders kant van de familie, daarna volgen Grietje en Jannes, respectievelijke oma aan vaders kant en opa aan moeders kant.

Op het doopcertificaat van Lucas’ tante Geesien (11-03-1804) wordt opa Jannes aangeduid als Jannes Lucas Vos. Ook bij het huwelijk van oom Albert (aan moederszijde) in 1850 wordt Jannes Lucas Vos gebruikt. Lucas zijn overgrootvader aan moederskant van de familie zal dus Lucas geheten hebben. Lucas had ook nog een oom Lukas aan moederskant.

Broer Jan Eitink zou dan naar vaders kant vernoemd kunnen zijn, maar Eitink lijkt me te slaan op de achternaam van moeder: Grietje Albers Eitinge (Grietje, dochter van Albert, Eitinge). Het zoeken naar zowel broers als zussen van Albert en Grietje levert me niks op.

Tags: albert, beilen, drente, familie, geschiedenis, hoekman, lucas, sleen, wijster